ημιπελαγιανισμός

Χριστιανική διδασκαλία που διατυπώθηκε από τον ηγούμενο Ιωάννη Κασσιανό. Ο η. στρεφόταν εναντίον των αντιλήψεων για τη θεία χάρη του Πελάγιου και για τον προορισμό του ανθρώπου του Αυγουστίνου. Σύμφωνα με τις αντιλήψεις αυτές ο άνθρωπος, μετά το προπατορικό αμάρτημα, εξασθένησε ηθικά. Ο Αυγουστίνος μάλιστα δίδασκε ότι ήταν ήδη ηθικά νεκρός. Ο Πελάγιος υποστήριζε αντίθετα ότι ακόμη και μετά το προπατορικό αμάρτημα o άνθρωπος παρέμεινε ηθικά υγιής. Ο η. είχε πολλούς οπαδούς στη Γαλλία, οι οποίοι ονομάζονταν ημιπελαγιανοίμασσαλιανοί. Η διδασκαλία αυτή επικυρώθηκε στις συνόδους της Αρελάτης και του Λούγδουνου, αλλά τελικά το 529 μ.Χ. (στη Σύνοδο του Αραουσίου) καταδικάστηκε ως αιρετική.

* * *

ο

θεολ. θεολογική αίρεση τού Ιω. Κασσιανού, κατά τον 4ο μ.Χ. αιώνα, ο οποίος, για να συμβιβάσει τις ακραίες θέσεις τού Πελαγίου, που δεχόταν ότι ο άνθρωπος μπορεί να σωθεί μόνος του, και τού Αυγουστίνου, που εξαρτούσε τη σωτηρία τού ανθρώπου από τη Θεία Χάρη, δίδαξε αιρετικώς ότι ο άνθρωπος εξασθένησε ηθικά μετά το προπατορικό αμάρτημα.

[ΕΤΥΜΟΛ. < ημι-* + πελαγιανισμός < πελαγιανός < κύριο όνομα Πελάγιος. Η λ. μαρτυρείται από το 1873 στον Αναστάσιο Διομήδη Κυριακό].